Public Provident Fund पोस्ट ऑफिस पब्लिक प्रॉविडेंट फंड (PPF) ही एक अत्यंत लोकप्रिय आणि सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे, जी विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि निवृत्ती नंतरच्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी योजना आखणाऱ्या लोकांसाठी डिझाइन करण्यात आली आहे. PPF ची खासियत म्हणजे त्याचा दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी असलेला फायदा, सुरक्षितता आणि कर सवलती. चला, या योजनेची सविस्तर माहिती आणि तिचे फायदे अधिक खोलात जाणून घेऊया.
PPF योजनेची महत्त्वाची वैशिष्ट्ये:
1. गुंतवणुकीचा कालावधी:
PPF योजनेचा किमान गुंतवणुकीचा कालावधी 15 वर्षांचा असतो. हा कालावधी संपल्यावर 5 वर्षे वाढवता येतो, ज्यामुळे गुंतवणूकदार दीर्घकालीन आर्थिक सुरक्षा साधू शकतात. त्याचप्रमाणे, 7 व्या वर्षानंतर काही अटींसह पैसे काढता येतात, ज्यामुळे अचानक लागणाऱ्या आर्थिक गरजांसाठी पैसे उपलब्ध होऊ शकतात.
2. गुंतवणुकीची मर्यादा:
PPF खात्यात वार्षिक किमान ₹500 आणि कमाल ₹1.5 लाख गुंतवणूक करता येते. गुंतवणूक हप्त्यांमध्ये किंवा एकरकमीही करता येते, त्यामुळे गुंतवणूकदारांना त्यांच्या सोयीनुसार पैसे टाकता येतात.
3. व्याजदर आणि परतावा:
PPF खात्यावर सध्या 7.1% वार्षिक व्याजदर मिळतो, जो चक्रवाढ व्याज म्हणून उपलब्ध होतो. दर तिमाहीला हा दर सरकारकडून निश्चित केला जातो, जो बँकेच्या सावध ठेवी (FD) किंवा बचत खात्यांच्या तुलनेत अधिक आकर्षक ठरतो.
4. Tax पासून सुटका कर लाभ:
PPF मध्ये गुंतवलेली रक्कम आयकराच्या कलम 80C अंतर्गत करमुक्त असते. याशिवाय, परिपक्वतेवर मिळणारी व्याजाची रक्कम आणि गुंतवलेली मूळ रक्कम पूर्णपणे करमुक्त असते, जी इतर गुंतवणुकींच्या तुलनेत एक मोठा फायदा ठरते.
5. सुरक्षितता:
PPF ही भारत सरकारद्वारे समर्थित योजना असल्यामुळे गुंतवणूक अत्यंत सुरक्षित असते. त्यात जोखीम नाही, जी अनेकदा इक्विटी किंवा शेअर्ससारख्या इतर गुंतवणुकींमध्ये असते.
6. कर्जाची सुविधा:
PPF खातेधारकांना तिसऱ्या वर्षापासून खातेवर आधारित कर्ज घेण्याची परवानगी मिळते. हे कर्ज सध्या तुलनेने कमी व्याजदराने दिलं जातं, ज्यामुळे कर्जाची परतफेड सोपी होते.
7. खाते विस्तार:
15 वर्षांची मुदत संपल्यावरही गुंतवणूकदार त्याच खात्याला 5 वर्षांसाठी वाढवू शकतात, ज्यामुळे दीर्घकालीन बचत सुरू ठेवता येते.
PPF मध्ये गुंतवणुकीचे फायदे:
1. सुरक्षित आणि दीर्घकालीन गुंतवणूक:
PPF एक स्थिर आणि सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे, कारण ही सरकारने समर्थित असते. यामुळे दीर्घकालीन आर्थिक सुरक्षितता साधली जाते, ज्याचा विशेषत: निवृत्तीनंतर फायदा होतो.
2. कर बचत:
PPF मध्ये गुंतवणूकदारांना तीन पातळ्यांवर कर सवलत मिळते – गुंतवणूक, व्याज आणि परिपक्वतेवरची रक्कम, जी या योजनेचं सर्वात मोठं आकर्षण आहे.
3. लवचिक गुंतवणूक:
गुंतवणूकदारांना त्यांच्या आर्थिक स्थितीनुसार वार्षिक ₹500 ते ₹1.5 लाखपर्यंत गुंतवणूक करण्याची मुभा आहे, त्यामुळे ही योजना लवचिक आणि प्रत्येक स्तरातील लोकांसाठी उपयुक्त ठरते.
4. चक्रवाढ व्याज:
PPF योजनेतील व्याज दर चक्रवाढ असल्यामुळे, गुंतवणूक कालावधी जितका वाढेल, तितका जास्त परतावा मिळतो.
5. आर्थिक गरजा भागवण्याची सुविधा:
PPF खातेधारकांना 7 व्या वर्षापासून ठराविक अटींसह पैसे काढण्याची मुभा मिळते, ज्यामुळे एखाद्या अत्यावश्यक परिस्थितीत आर्थिक मदत मिळू शकते.
PPF मध्ये गुंतवणुकीचं उदाहरण:
आपण दर महिन्याला ₹6,000 जमा करत असल्यास, वार्षिक रक्कम ₹72,000 होते. 15 वर्षांत एकूण गुंतवणूक ₹10.8 लाख होईल. सध्याच्या 7.1% वार्षिक चक्रवाढ व्याजदरानुसार, परिपक्वतेच्या वेळेस सुमारे ₹8.72 लाख व्याज मिळेल. त्यामुळे, एकूण रक्कम ₹19.52 लाख होईल.
PPF आणि इतर गुंतवणुकींची तुलना:
1. FD (Fixed Deposit): FD मध्ये सध्या व्याजदर कमी असून, कराच्या सवलती फक्त गुंतवणुकीवर मिळतात. PPF चा व्याजदर जास्त असून, करमुक्त परतावा मोठा असतो.
2. इक्विटी म्युच्युअल फंड: इक्विटी फंडमध्ये जास्त परतावा मिळू शकतो, परंतु त्यात जोखीम जास्त आहे. PPF मध्ये कोणत्याही प्रकारची जोखीम नसते.
3. सुकन्या समृद्धी योजना: ही योजना मुलींसाठी मर्यादित असली तरी, PPF पेक्षा जास्त व्याजदर देते. पण, यामध्ये सर्वसामान्य गुंतवणूकदार गुंतवणूक करू शकत नाहीत.
निष्कर्ष:
PPF ही योजना भारतीयांसाठी एक सुरक्षित आणि लांब पल्ल्याची गुंतवणूक योजना आहे. सरकारी हमी, आकर्षक व्याजदर, आणि कर सवलती यामुळे ही योजना खासकरून मध्यमवर्गीय गुंतवणूकदारांसाठी फायदेशीर ठरते. मात्र, कोणत्याही गुंतवणुकीसाठी वैयक्तिक उद्दिष्टे आणि वित्तीय स्थितीचा विचार करणे आवश्यक आहे. PPF मध्ये गुंतवणूक करणं दीर्घकालीन आर्थिक स्थैर्य आणि सुरक्षिततेसाठी एक उत्तम पर्याय ठरतो.